Amerika’da 18 yaşından küçük çocuğun anne ve babasının (ebeveyn) birlikte vefat etmesi veya karar verme yetilerini kaybetmeleri halinde söz konusu çocuğun velayetinin kime verileceği sorusuna cevap her ebeveynin merak ettiği bir soru olsa gerek.

Velayet, reşit olmayan çocuğun haklarının bütününü ifade eden ve çocuğun bu haklarının gerek korunması gerek bakımı gerekse gelişimi üzerindeki sorumluluğu tanımlamaktadır. Bir çok aile, bu yazımızda söz konusu ailenin Türk bir aile olduğunu düşünerek, Türkiye’deki bir yakın akrabasına (teyze, hala, amca, dede, anneanne veya babaanne) çocuğun velayetinin verileceğini düşünür. Bu şekilde düşünmekte haklılar. Fakat ne yazık ki Amerika’da mevcut yasal düzende durum bu şekilde değil.

Amerika’da mahkemelerin özellikle çocukları konu edinen durumlarda karar verirken belirlediği standart, çocuğun menfaati için en iyi olan, Amerika’daki ifadesiyle “best interest of the child test”. Bu ifadeyi şu şekilde de ifade edebiliriz; çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişim ve büyüme göstermesi için sunulanacak şartlar noktasında en iyi olan. Yukarıda verdiğim örnekten yola çıkarak, 18 yaşından küçük, Amerika’da doğan veya büyüyen bir çocuğun anne/babasının aynı anda vefatı ardından Türkiye’de yaşayan yakın bir akrabasına velayetinin verilmesi çocuğun menfaatine olamayabilir. Tabi söz konusu bu standarda ilişkin değerlendirme noktasında mahkemelerin dikkate aldığı birçok faktör var. Bunlar velayeti alacak kişi ile velayete konu teşkil eden çocuğun iletişimi, ilişkisi ve tabi ailelerin özellikle çocuklarının velayetinin kime/kimlere verileceği noktasında hayatta iken bu konuda iradelerini ifade eden yazılı vasiyetleri. Ebeveynler yazılı olarak, vasiyetname ile çocuklarının velayetinin kime/kimlere verileceğini tayin edebilirler ve bilinmesi gereken yukarıda belirttiğim çocuğun menfaatine en iyi olanın mahkeme tarafından belirlenmesi adına ebeveynlerin bu konudaki yazılı iradelerinin yanı vasiyetnamelerinin çok belirleyici bir etken olması.

Volkan Anik, Esq.

İçeriklerin izinsiz olarak kullanılması yasaktır!